اينترنت در مسير سه بعدي شدن

بعد از سينماي سه بعدي، تلويزيون سه بعدي، روزنامه هاي سه بعدي و ساير رسانه هاي سه بعدي حال نوبت اينترنت رسيده تا سه بعدي شدن را تجربه کند و وارد مرحله ي جديدي از حيات خود شود. گستردگي سرويس ها، پروتکل ها و کاربردهاي اينترنت مانع از آن مي شود که بتوان از سه بعدي شدن يکپارچه اينترنت سخن گفت. اما تحول سه بعدي شدن در سال هاي اخير به طور محدود در برخي لايه هاي فضاي مجازي اتفاق افتاده و بنابر پيش بيني کارشناسان تحولات گسترده تري نيز در راه است.
اظهارات شون کوهل يکي از کارشناسان فناوري شرکت اينتل در ماه گذشته موضوع اينترنت سه بعدي را به شکل جدي در رسانه ها مطرح کرد. کوهل پيش بيني کرد که اينترنت در پنج تا 10 سال آينده سه بعدي خواهد شد و شکلي متفاوت با امروز خواهد داشت. او پروژه هاي مربوط به تکنولوژي هاي سه بعدي سازي اينترنت را هيجان انگيزترين پروژه هاي در دست اقدام شرکت اينتل مي داند. از نگاه کوهل اينترنت هيچ گاه به طور کامل سه بعدي نخواهد شد، اما محيط هاي سه بعدي به شکل وسيع در فضاي مجازي گسترش خواهند يافت. در ادامه اظهارات کارشناس شرکت اينتل، دن اولدز ديگر تحليل گر تکنولوژي نيز درباره اينترنت سه بعدي پيش بيني هايي را مطرح کرد. از نگاه او امکان بازنمايي فوق واقعي از افراد و مکان ها، نتيجه ي سه بعدي شدن اينترنت است. اولدز بر اثرات سه بعدي شدن بر صنعت سرگرمي اشاره مي کند و آن را انقلابي در حوزه سرگرمي مي داند و مي گويد اگر امکان بازسازي سه بعدي يک رويداد ورزشي مانند بازي فوتبال در محيط اينترنت فراهم شود، کاربر خود را در استاديوم تصور مي کند و نياز به حضور فيزيکي کم تر احساس مي شود.
سه بعدي شدن اينترنت مفهوم تازه اي نيست و در چند سال اخير درباره فرصت ها و چالش هاي آن مقالات فراواني نوشته شده است. از جمله موارد مطرح شده توجه به مفهوم سه بعدي شدن بيش از همه از جنبه هاي بصري شدن و بازنمايي اطلاعات و توليد و انتقال اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است. نخستين چالش در خصوص سه بعدي شدن اينترنت به مشکل بصري کردن مربوط مي شود که در اين خصوص دستگاه هاي سخت افزاري گوناگوني در سال هاي اخير توليد شده است. جنبه هاي ديگر، توليد تصاوير و ويديوهاي سه بعدي است که در ساده ترين شکل با استفاده از دوربين هاي متعدد قابل تهيه است و توليدات تصويري شهروندان در فضاي مجازي به گسترش آن در اينترنت کمک کرده است. تحقق اينترنت سه بعدي با تحولي در عرصه ي بصري کردن، بازنمايي، انتقال و دريافت اطلاعات همراه خواهد بود.
امکانات و فضاهاي سه بعدي در حال حاضر به صورت محدود در اينترنت وجود دارند. فضاسازي سه بعدي در برخي بازي ها و محيط هاي مجازي مانند «سکندلايف» و همچنين برخي نقشه ها و راهنمايي هاي آنلاين استفاده مي شود. گوگل چندي پيش امکانات جديدي را به سرويس نقشه خود اضافه کرد که با کمک آن امکان مشاهده سه بعدي بخش هايي از کره زمين ممکن است. با استفاده از اين سرويس گوگل و حرکت بر روي نقشه مي توان برخي مکان هاي خاص از قبيل ساختمان هاي معروف و بناهاي تاريخي را در برخي کشورها به صورت سه بعدي مشاهده کرد. نقشه گوگل نمونه اي از سرويس هاي اينترنتي است که در مراحل اوليه سه بعدي شدن قرار دارند و در آينده با پيشرفت تکنولوژي هاي سه بعدي سازي امکان هاي سه بعدي بيشتري را در اختيار کاربران قرار خواهند داد.

گزارشي از شرکت آي.بي.ام درباره اينترنت سه بعدي که در سال 2007 منتشر شد، آينده دنياي مجازي را پيش بيني کرده و آن را متأثر از تحولات سه بعدي سازي دانسته است. در اين گزارش پيش بيني شده که رسانه هاي اجتماعي و سايت هاي شبکه سازي از قبيل ماي.اسپيس، فيس بوک، وبلاگ ها و پادکست ها به سايت هاي اصلي اينترنت تبديل مي شوند و رشد قابل توجهي خواهند داشت. گزارش، اين تحول اجتماعي را در ارتباط و تقاطع با پيشرفت در تکنولوژي هاي سه بعدي شدن اينترنت مي داند. در کمتر از سه سال رسانه هاي اجتماعي به سايت هاي غالب در دنياي اينترنت تبديل شده اند. با تحقق اين پيش بيني بايد منتظر تحول بعدي بود تا ديد چگونه رسانه هاي اجتماعي فرصت هايي را در اختيار سه بعدي شدن فضاي اينترنت قرار مي دهند و گسترش آنها، وب را به سوي دنياي سه بعدي سوق مي دهد. اين گزارش، اينترنت سه بعدي را فضايي مجازي توصيف کرده که در نهايت افراد و سازمان ها را قادر مي سازد به راحتي دور هم جمع شوند و در محيطي آزاد با يکديگر ارتباط برقرار کرده و به همکاري بپردازد. به نظر مي رسد در فضاي پيش روي اينترنت، نشانه هايي از تحقق چنين ايده آلي ديده مي شود.
منبع: نشريه دنياي ارتباطات و کامپيوتر، ش 90